Çocuk diş fırçalama konusunda ailelerin bilgi sahibi olması, çocuklara bu alışkanlığın hem hızlı kazandırılmasını sağlar hem de saha doğru teknikler çocuklara öğretilebilir. Çocukların ömür boyunca devam edecek olan bu ağız temizliği rutinini erken yaşlarda doğru şekilde öğrenmeleri son derece önemlidir. Diş çürüklerini ve tüm diş eti hastalıklarını önlemede bu alışkanlığın erkenden kazanılmasının önemi oldukça büyüktür.
Bu noktada ailelerin aklındaki soru ise çocuk diş fırçalama alışkanlığını kazandırmak için ne yapmak gerektiği oluyor. Çünkü bunun her zaman çok kolay olmadığı da biliniyor. Bu konuda aileler için bazı önerilerimiz olacak. Ancak öncesinde çocuklarda diş fırçalamanın yöntemleri ya da zamanı gibi konularda merak edilen soruların yanıtlarını aktaralım.
Çocuklar İçin Diş Fırçalama Rehberi
Öncelikle çocuk diş fırçalama yaşının tahmin edilenden daha erken başladığını belirtelim. Çocukların dişleri ilk çıkmaya başladığında diş fırçalama alışkanlığının da kazandırılmaya başlanması gereklidir. Bu da aşağı yukarı 6 – 12 aylık döneme denk gelir. Bu dönemde diş macunu kullanımı gerekmez. Çok yumuşak kıllı bir diş fırçası ya da bir gazlı bez kullanarak çocukların dişlerinin temizlenmesi başlanması gereklidir.
Çocuklar 1 yaşına geldiklerinde ise artık florürlü diş macunlarını kullanmaya başlayabilirsiniz. Ancak çocukların rahatsız olmaması için olabildiğince çocuk diş macunları arasından seçim yapmanızda fayda olacaktır. Diş fırçası da yine çocuk diş fırçası çeşitleri arasından seçilmelidir. Sadece küçük bir bezelye büyüklüğünde diş macunu kullanmak çocukların diş temizliğinin yapılması için yeterli olur. Fazla oranda diş macunu kullanırsanız çocukların macunu yutma olasılığı yükselir.
Çocuklara mutlaka diş fırçalama tekniğini de göstermeli ve tam olarak öğrenmeleri konusunda sabırlı olmalısınız. Dairesel hareketler ile diş yüzeylerinin temizlenmesini sağlamalısınız. Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da diş aralarının temizliği büyük bir önem taşır. Bu nedenle diş aralarının ve diş yüzeylerinin arka kısımlarının da temizlenmesi sağlanmalıdır. Alt ve üst çenede bulunan dişler ayrı ayrı temizlenmelidir. Her bir diş yüzeyinin etkin bir şekilde temizlenmiş olduğundan emin olmalısınız.
Çocuklarda Diş Fırçalama Süresi ve Sıklığı Ne Olmalı?
Ailelerin mutlaka bilmesi gereken unsurlardan biri de çocuk diş fırçalama süresinin ve sıklığının ne olması gerektiğidir. Çünkü çocukların diş sağlığı, diş fırçalama sıklığı ve süresiyle de doğrudan ilgili bir konudur. Çocukların dişlerinin günde 2 defa fırçalanmasının yeterli olduğunu söyleyebiliriz. Sabahları ve akşamları etkin bir şekilde ve en az 2 dakika olacak şekilde diş fırçalamanın yapılması halinde ağız içerisindeki bakterilerin ve yiyecek artıklarının temizlenmesi mümkün olacaktır. Aynı zamanda diş çürüklerinin ve diş eti hastalıklarının önüne geçmek için de bu süreye uyulması büyük bir önem taşır.
Elbette çocuklar henüz bu konuyu yeterince kavrayamazlar ve bu yaşlarda kendi dişlerini temizlemekte zorlanırlar. Bu nedenle diş temizliğinin ebeveyn denetiminde yapılması son derece önemlidir. İlk günlerce dişler aileler tarafından fırçalanabilir. Sonrasında yavaş yavaş çocukların kendi dişlerini kendilerinin fırçalanması da sağlanmalıdır. Böylelikle diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması da mümkün olur. Ancak çocuklar belirli bir yaşa gelene kadar diş fırçalamanın ebeveyn denetiminde olması gerektiğinin de altını çizelim.
Çocuklar İçin Diş Fırçası ve Diş Macunu Seçimine Dikkat!
Çocuklarda diş fırçası ve diş macunu tercihi aslında çocuk diş fırçalama alışkanlığının kazandırılmasında büyük bir görev üstlenir. Kesinlikle çocuklar için geliştirilmiş olan diş fırçası ve diş macunlarının tercih edilmesi önerilir. Bunun iki nedeni bulunuyor. Bunların ilki söz konusu malzemelerin çocukların ağız ve diş yapısına uygun olmasından kaynaklanır. İkincisi ise çocukların bu ürünler tercih edildiğinde zorlanmaması ve dişlerinin temizlenmesinden rahatsızlık duymamasıdır. Bu sayede diş fırçalama alışkanlığını kazanmaları da çok daha kolay olur.
Öncelikle diş fırçası seçimi konusunda dikkat edilmesi gereken birkaç detaydan söz edelim. Bunların ilki diş fırçasının yumuşak kıllara sahip olması gerektiğidir. Küçük bir başlığa sahip olması ve başlık ölçülerinin çocukların ağız yapısına uygun olmasına da dikkat edilmelidir. Ergonomik bir tutma sapına sahip olmasına da dikkat edin. Bu sap kısmının çocukların rahatlıkla eliyle kavrayabileceği bir tasarıma sahip olması önemlidir.
Diş macunu seçiminde ise önceliğiniz kesinlikle belirli bir kalitenin üzerinde olması olmalıdır. İçerisindeki florür oranının çok yüksek olmamasına dikkat etmelisiniz. Az miktarda florür içermesi, diş macununun diş çürüklerine karşı koruma sağlaması için yeterli olur. Çocukların sevdiği meyve aromalı olan diş macunlarının tercih edilmesi tavsiye edilir. Son olarak seçtiğiniz diş macununun şeker içermiyor olmasına da dikkat etmelisiniz.
Çocuklarda Diş Fırçalama Alışkanlığı Kazandırmanın En Kolay Yolları
Hangi yöntemlerle çocuk diş fırçalama alışkanlığının kazandırılmasının daha kolay olduğu merak ediliyor. Hem eğlenceli hem de çocukları bu konuda motive eden bazı yöntemleri hemen sizlere aktarıyoruz.
Oyunlaştırma
Bu alanda en çok işe yarayan yöntem oyunlaştırmadır. Çocuklar için diş fırçalama etkinliğini keyifli bir oyuna dönüştürebilirsiniz. Bunun için zamanlayıcı kullanmak ise sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. İki dakika içerisinde dişleri kimin daha hızlı fırçalayacağı şeklinde bir yarış oyunu da düzenleyebilirsiniz. Çocukların sevdiği bir şarkıyı açabilir ve şarkı bitene kadar dişleri fırçalamayı da önerebilirsiniz.
Ödüllendirme
Bir diğer yöntem de ödüllendirmedir. Diş fırçalamaya başladığınız dönemlerde işlem sonunda ödül verebilir ve bu sayede çocukların diş fırçalamaya motive edilmesini sağlayabilirsiniz. Hafta boyunca dişler düzenli fırçalanırsa hafta sonunda çocuklara bir oyuncak ya da bir sticker verme gibi yöntemler ailelerin sık tercih ettiği yollardır.
Tüm Ailenin Diş Fırçalaması
Çocukların görerek öğrenmesi çok etkin bir yoldur. Bu nedenle ailenin birlikte diş fırçalaması da tercih edilebilecek kolay yöntemler arasında yer alıyor. Anne ve babalar çocuklar için rol modeldir ve onlardan gördüklerini yapmaya daha eğilimli olurlar.
Çocukların Diş Sağlığını Korumak İçin İpuçları
Çocukların diş sağlığının korumanın ön koşulu ve olmazsa olmazı çocuk diş fırçalama işlemidir. Dişler düzenli ve doğru şekilde fırçalanmazsa dikkat edeceğiniz diğer unsurlar ile diş sağlığını koruyamazsınız. Diş fırçalamayla beraber dikkat edilmesi gerekenlere ise şu örnekleri verebiliriz:
Dengeli bir beslenme düzeni oluşturulmalıdır.
Çocukların asitli içecekler tüketmesi engellenmelidir.
Düzenli periyotlar halinde diş hekimi kontrollerine gidilmelidir.
Çocuklara su içme alışkanlığı kazandırılmalı ve yeterince su içtiklerinden emin olunmalıdır.
Çocukların dişleriyle sert cisimleri ısırmaları engellenmelidir.
Çocuk Diş Fırçalama Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Ailelerin çocuk diş fırçalama hakkında sıklıkla merak ettikleri bazı sorular ve yanıtları şöyledir:
Florürlü diş macunu zararlı mı?
Hayır, çocuklar için florürlü diş macunu tercih edilebilir. Sadece çocuğunuz diş macununu çok fazla yutuyorsa ilk zamanlarda çocuk diş fırçalama işlemi florürsüz macunlarla yapılabilir.
Çocuğum diş fırçalamayı reddediyor, ne yapmalıyım?
İlk zamanlarda tüm çocuklar diş fırçalamaktan hoşlanmazlar. Eğer çocuğunuz reddediyorsa çocuk diş fırçalama işlemini onlar için eğlenceli bir hale getirmeniz gerekiyor demektir. Yukarıda sıraladığımız yöntemleri uygulayabilirsiniz. Böylelikle çocukların diş fırçalama işlemine bakış açısını değiştirmeniz çok kolay olacaktır.
Çocuklar ne zaman dişlerini kendi başlarına fırçalayabilir?
Aslında bu sorunun yanıtı çocuklara göre değişebiliyor. Genellikle bu süre 7 ile 8 yaş arasıdır. Ancak bazı çocuklar daha erken ya da daha geç kendi kendilerine dişlerini fırçalamayı öğrenebilirler.